برگشت مهاجرین و مسؤلیت زمامداران

با نزدیک‌ شدن به پایان مهلت تعیین‌ شده از سوی حکومت پاکستان برای خروج مهاجران غیرقانونی افغان از این کشور، شمار زیادی از شهروندان افغانستان که به کشور بازگشته اند؛ می‌گویند که این بازگشت، آن‌ها را در شرایط دشوار و قرار داده است.
شماری از مهاجران افغان که پس از سال‌ها زندگی در پاکستان، به وطن بازگشته اند، از روبه‌روشدن با شرایطی که برای گریز از آن افغانستان را ترک کرده بودند، شکایت دارند. شمس، یکی از مهاجران افغان که به دلیل نداشتن مدرک قانونی اقامت در پاکستان، از این کشور اخراج شده‌، می‌گوید که با نزدیک شدن زمستان سرپناهی برای گذراندن شب‌ورزوش نداریم. «ما خیلی سال‌ها شد که از افغانستان به پاکستان مهاجر شده بودیم؛ در این مدت، خانه‌های ما هم خراب شده‌ است. در آن جا کاروبار و دکان داشتیم و حالا کار نداریم؛ نگرانیم چه گونه روزگار را بگذرانیم.»
امین‌الله، دیگر مهاجر افغان که به تازگی به کشور باز گشته، از حکومت سرپرست و نهادهای کمک‌رسان می‌خواهد که برای رسیدگی به وضعیت مهاجرانی که از پاکستان آمده اند، برنامه‌های کمکی روی دست بگیرند. «خواست ما این است که هم‌راه ما هم‌کاری صورت بگیرد؛ چون همه مردم غریب و مظلوم اند؛ خیلی‌ها سرپناهی برای زندگی ندارند و خیلی‌ها هم درآمدی برای گذراندن زندگی در این جا ندارند.»
هم‌زمان با این، روند اخراج و بازگشت داوطلبانه‌ی مهاجران افغان از ایران نیز، در ماه‌های پسین شدت گرفته‌ است. بر اساس اطلاعاتی که مقام‌های محلی امارت اسلامی در نیمروز با رسانه‌ها شریک کرده اند، در میزان سال روان، ۵۷ هزار و ۳۸۲ تن از ایران به ‌افغانستان بازگشته اند که در مقایسه با یک ماه پیش‌تر آن افزایش یافته است. در سنبله‌ی سال روان، ۴۱ هزار مهاجر از این کشور برگشته بودند.
در سوی دیگر، آگاهان مسائل اقتصادی، بازگشت سیل‌آسای مهاجران افغان به کشور را در شرایطی که افغانستان با بحران اقتصادی روبه‌رو است، نگران‌کننده می‌خوانند. لعل زازی، آگاه مسائل اقتصادی، می‌گوید: «در شرایطی که بی‌کاری زیاد شده‌ است، پروژه‌های اقتصادی متوقف است و تمویل‌کنندگان جهانی، کمک‌های شان به افغانستان را کاهش داده‌ اند، برگشت مهاجران، مشکلات اقتصادی را زیاد خواهد کرد.»
به باور آگاهان، بازگشت ناخواسته‌ی مهاجران در کنار این که آن‌ها را در شرایط دشوار قرار می‌دهد، بخشی از سرمایه که از طریق آن‌ها به اقتصاد خانواده‌ها و کشور تزریق می‌شد نیز، دیگر وجود نخواهد داشت. ظاهر بهزاد، دیگر آگاه مسائل اقتصادی نیز، می‌گوید: «برگشت مهاجران در شرایط فعلی بار مسئولیت بیش‌تری را به گردن دولت می‌گذارد؛ زیرا شکاف فقر بیش‌تر و فرصت‌ها کم‌تر شده است.
اخراج اجباری هموطنان ما ازایران وپاکستان درحالی صورت می گیرد که نه تنها دارایی های ملی مردم افغانستان ازسوی کشروهای مغرض مسدود شده بل حکومت امارت اسلامی ازسوی کشورهای جهان به رسمیت شناخته نشده است که این دو مولفه سبب ضعف اقتصاد وعدم تطبیق پروژه های منطقوی درکشور شده است.