شب نیز رمضان است (۷)

چطور رمضان راخشنود سازیم؟ (قسمت ۷)

رمضان نام ماه کامل است که شب و روز هر دو را در بر می گیرد وچنانچه روز رمضان دارای فضیلت است شب آن نیز دارای فضایل خاص خود است، یگانه فرق میان شب و روز رمضان اینست که الله متعال بر بندگان خویش فضل و کرم نموده بعضی از امور منهی در روز را مانند خوردن، نوشیدن وهمبستر شدن با همسر در شب اجازه داده است. از نگاه فضیلت دیده میشود که شب رمضان برکات ویژهء خودرا دارد، مثلا رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرمایند: “مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِيماناً واحْتِساباً غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ” «کسی که قيام رمضان (عبادات شبانه) را از روی ايمان و اخلاص بجای آورد، گناهان گذشته اش آمرزيده می شود».

همچنان به روایت امام مسلم (رحمه الله) رسول الله صلی الله عليه وسلم اصحاب خویش را به قيام شب رمضان بدون اينکه آنانرا در اين مورد امر کند تشویق می فرمود.

شب های رمضان دارای بعضی ویژگی های خاصی است که حتی روز های این ماه نیز به آن درجه نمیتواند برسد، و آن عبارت از شب قدر است که دربارهء آن الله تعالی می فرماید: {لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ} «شب قدر بهتر از هزار شب است». و رسول الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم می فرمایند: “مَنْ قام لَيْلَةَ القَدْرِ إِيماناً واحْتِسَابا، غُفِر لَهُ ما تقدَّم مِنْ ذنْبِهِ” «آنکه شب قدر را از روی ايمان و اخلاص زنده دارد، گناهان گذشته اش آمرزيده می شود».

و مادر مومنان بی بی عائشه رَضِيَ اللَّه عنْهَا می فرماید که رسول الله صلی الله عليه وسلم در دههء اخير رمضان اعتکاف نموده می فرمودند: «شب قدر را در دههء اخير رمضان جستجو کنيد». و می فرماید: «چون دههء اخير رمضان فرا می رسيد، رسول الله صلی الله عليه وسلم شب ها را زنده داشته، خانواده اش را بيدار می نمود و تلاش می کرد و در عبادت کوشش می نمود».

پس معلوم شد که شب رمضان نیز کمتر از روز آن فضیلت ندارد و تمام احکام متعلق به ماه رمضان به جز آنچه قبلا ذکر شد در شب نیز تطبیق می گردد. یکی از احکام رمضان عدم لهو و لعب و عبث گفتن و عبث کردن است. انسان مسلمان باید از هر لحظهء این ماه استفاده کند و نگذارد که یک لمحه نیز بدون خشنودی الله متعال سپری گردد. چنانچه در حدیث قدسی می آید که الله تعالی می فرماید: “والصِّيام جُنَّةٌ فَإِذا كَانَ يوْمُ صوْمِ أَحدِكُمْ فلا يرْفُثْ ولا يَصْخَب،فَإِنْ سابَّهُ أَحدٌ أَوْ قاتَلَه، فَلْيقُل: إِنِّي صَائم” «و روزه سپری است (در مقابل دوزخ يا گناهان) و چون روز روزهء يکی از شما باشد، بايد ناسزا نگويد، و فرياد نکشد و با کسی درگير نشود و اگر کسی او را دشنام داد يا با او جنگ کرد، بايد بگويد: من روزه دارم».

مگر متأسفانه ما در جامهء عمل مخالف آنچه را می بینیم که اسلام به آن امر می کند، ما گمان می کنیم که به مجرد آذان مغرب رمضان به پایان رسید و اکنون شب داخل شد و باید به لهو و لعب بپردازیم. بسا کسانی اند که شب ها را در لهو و لعب، خوردن و نوشیدن، بازی و مستی، مشاهدهء افلام و سریال ها، تفریح و خارج شدن به پارک ها، هوتل ها و بازار ها سپری می کنند. کسانیکه در روز از منکرات همچو موسیقی و سگرت و نصوار وغیره پرهیز می کنند، شب هنگام بی باکانه آنرا انجام می دهند به این گمان که شب داخل رمضان نیست.

مگر حقیقت آنچه است که در بالا ذکر شد و هر لحظهء این شب ها بخصوص ده شب اخیر وبالاخص شب های تاق خیلی قیمتی و گرانبها است.

بیایید در ضمن برنامه های رمضانی خویش به تصحیح این اشتباه نیز بپردازیم و شب رمضان را نیز جزء آن دانسته و از فرصت های طلایی آن استفاده اعظمی کنیم.

والله ولی التوفیق،،،

محمد یحیی مجددی