اعتکاف سنت متروک توسط جوانان (۹)

چطور رمضان را خشنود سازیم؟(قسمت۹)

اعتکاف به دلیل این قول الله سبحانه و تعالی مشروع می باشد که می فرماید: (وَلا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ) «و با آنان (زنان تان) مباشرت نکنید در حالیکه شما در مسجد ها در اعتکاف می باشید».

و بنا بر حدیث ام المومنین عائشه رضی الله عنها سنت می باشد که فرمودند: “أَنَّ النَّبيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم كانَ يَعْتَكِفُ العَشْرَ الأَوَاخِرَ مِنْ رَمَضان، حَتَّى تَوَفَّاهُ اللَّه تعالى ، ثُمَّ اعْتَكَفَ أَزواجُهُ مِنْ بعْدِه” «پيامبر صلی الله عليه وسلم در دههء اخير رمضان اعتکاف می نمود، تا اينکه وفات يافت و سپس همسرانش بعد از وی اعتکاف کردند».

و در روایت دیگری از عائشه رَضِيَ اللَّه عنْهَا آمده است که «رسول الله صلی الله عليه وسلم در دههء اخير رمضان اعتکاف نموده می فرمود: شب قدر را در دههء اخير رمضان جستجو کنيد».

امام زهری رحمه الله می فرماید: این کار مسلمانان عجیب است، اعتکاف را ترک کردند با وجود اینکه رسول الله صلی الله علیه وسلم از هنگام هجرت شان به مدینهء منوره تا آنکه الله تعالی وی را قبض روح کرد این عمل را ترک نکرده بود.

امام ابن حجر عسقلانی در شرح این احادیث می نویسد که رسول الله صلی الله علیه وسلم در جریان اعتکاف همیشه در مسجد می بودند و بدون قضای حاجت انسانی از مسجد خارج نمی شدند و رسول الله صلی الله علیه وسلم نظافت خویش را در جریان اعتکاف مراعات می کردند، چنانچه سر خودرا جهت ترتیب و تنظیم موهایش به حجره عائشه رضی الله عنها داخل می کرد و این حدیث دلالت بر جواز پاک کردن، استعمال خوشبو، غسل وغیره دارد و معتکف می تواند در ارتباط با نظافت همهء آن اموری را انجام دهد که انجام آن در مسجد جایز است.

هدف اعتکاف:

تلاش شب قدر چون اعتکاف کننده عموما شب بیداری کرده و در عبادت مصروف می باشد.

تنهایی با الله تعالی و قطع روابط دنیوی با مردم تا جایی که ممکن باشد.

اصلاح قلب با گوشه نشینی و متوجه شدن به الله تعالی توسط عبادات.

متوجه شدن کلی بسوی عبادت مثل نماز، قرائت قرآن کریم، اذکار، دعا و غیره.

محافظت روزه از امور نفسانی و شهوانی که مانع آن می شود.

کم ساختن امور مباح و دنیوی و اجتناب از این امور تا حد ممکن.

اما مشکل در کجاست؟

مشکل در اینجا است که این سنت محبوب رسول الله صلی الله علیه وسلم در مجتمع ما بطور عموم و در میان جوانان بطور خصوص ترک گردیده است. به مشکل جوانی را در افغانستان معتکف در مسجد می یابیم.

تأسف بار تر اینست که در بعضی از مساجد افغانستان اصلا کسی برای اعتکاف پیدا نمیشود سپس اهالی منطقه محاسن سفیدی را که هیچ کار و مسئولیتی ندارد، تشویق و ترغیب کرده و گاهی در بدل مادیات حاضر به اعتکاف در مسجد شان می گردانند.

این در حالیست که هیچ قریه خالی از دهها تن از جوانان بی کار و بی روزگار نیست که شب ها و روزهای رمضان را در لهو و لعب می گذرانند. هیچ کار و مسئولیتی ندارند، اما نه خود احساس ادای این سنت را می کنند و نه از جانب علمای ما توجیه می گردند.

سپس در کشور ما اعتکاف را سخت تر از آنچه در احادیث و احکام متعلقه به آن آمده است به مردم تعریف می کنیم.

بر اساس رسم و رواج معتکف نمیتواند با کسی صحبت کند، معتکف نمیتواند صفایی و پاکی خویش را در نظر بگیرد، حتی در بعضی جاها معتکف نمیتواند در مجالس علم و تربیه بنشیند. تنها و تنها کاری که کرده میتواند همانا قرائت قرآن کریم و ادای نماز است. و حقیقت اینست که اعتکاف به این شکل عمل مشکل نیست. معتکف اجازه خروج برای قضای حاجت را دارد، معتکف میتواند با مردم صحبت کند، معتکف می تواند بیاموزد و بیاموزاند، معتکف میتواند امور مباح دیگری را نیز در مسجد انجام دهد. اما بهتر اینست که انسان در جریان اعتکاف تا حد ممکن از افعال مباح دنیوی اجتناب کرده و توجه بیشتر به عبادات دهد، مگر این به هیچ وجه به این معنا نیست که معتکف برای ده روز همه روابط خویش را با دنیا قطع کند.

در احادیث صحیح می آید که خانم های رسول الله صلی الله علیه وسلم در جریان اعتکاف نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم می رفتند و در خیمه شان با وی صلی الله علیه وسلم می نشستند و صحبت می کردند. چنانچه ایشان یک شب یکی از امهات المومنین را که نزد وی صلی الله علیه وسلم تا ناوقت شب مانده بود به حجرهء شان رسانید.

پس باید به سه چیز متوجه شد:

جوانان را به اعتکاف تشویق کرده و این سنت را زنده باید کرد.

اعتکاف را سخت تر از آن معرفی نباید کرد که در سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم وارد شده است.

معتکف میتواند که همه افعال مباح دنیوی را در جریان اعتکاف انجام دهد، مگر بهتر است که وقت بیشتر خودرا به عبادات مختص ساخته و از افعال مباح اجتناب کند.

Show More

ځواب دلته پرېږدئ

ستاسو برېښناليک به نه خپريږي. غوښتى ځایونه په نښه شوي *

Back to top button