مسئولیتهای کلی جوانان

زمانی که خداوند عزوجل جوان را ارزشمند گردانیده و او را بسیار دوست دارد جوان باید بکوشد تاخالق خود را از خود خوشحال کند، اوامر اورا بجا بیاورد، در راه کسب رضایت او هر کار ممکن را انجام بدهد و همیشه متوجه کار وبار آخرت خویش باشد که ان شاء الله خداوند عزوجل دنیای او را هم زیبا خواهند نمود؛ چنانچه حسن بصری رحمه الله می فرمود: يَا مَعشَرَ الشّبَابُ ، عَلَيكُم بِالآخِرَةِ فَاطلُبُوهَا؛ فَكَثِيرًا رَأَينَا مَن طَلَبَ الآخِرَةَ فَأدرِكهَا مَعَ الدُّنيَا، وَمَا رَأَينَا أَحَدًا طَلَبَ الدُّنيَا فَأَدرَكَ الآخِرَةَ مَعَ الدُّنيَا.[ الزهد الکبیر للبیهقی] ترجمه: ای جماعت جوانان! برشمالازم است آخرت، پس آنرا طلب کنید زیرا خیلی کسانی را دیده ام که آخرت را طلب کرده اند، پس آنها آخرت را با دنیا یافته اند، و ندیده ام کسی را که دنیا را طلب نموده باشد، پس آخرت را با دنیا بدست آورده باشد.
وهمچنان جوان مسلمان این را وظیفه خود بداند که من باید در پی تحصیل علوم شرعی، احادیث وسیرت رسول اکرم صلی الله علیه وسلم باشم تا خداوند عزوجل مرا از جمله وارثین واقعی آنحضرت صلی الله علیه وسلم بگرداند. چنانچه امام حسن بصری رحمه الله در وقت ملاقاتش با جوانان در خطاب به آنها می گفت: مَرحَبًا بِوَصِيَّةِ رَسُولِ اللهِ صَلَى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ ، أَوصَانَا رَسُولُ اللهِ صَلَى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ أَن يُّوسَعَ لَكُم فِي المَجَالِسِ وَأَن يَّفهَمَكُم الحَدِيثَ فَإِنَّكُم خَلُوفُنَا وَأَهلُ الحَدِيثِ بَعدَنَا.[ المدخل الی السنن الکبری للبیهقی] ترجمه:خوش آمدید ای وصیت کرده شده های رسول الله صلی الله علیه وسلم! رسول الله صلی الله علیه وسلم برای ما وصیت کرده تا در مجلس برای شما به وسعت جا بدهیم وحدیث را به شما بفهمانیم؛ زیرا شما نمایندگان وصاحبان حدیث بعد از ما هستید.
و همچنان جوان وقت را برای خود غنیمت شمرده و از آن بخوبی استفاده نماید وکوشش بکند که پیش از اینکه به سوراغ او پیری و شیخوخت بیاید، عبادت خداوند عزوجل را بکند، اول بخاطر اینکه اوامر خالق خود را به جا آورده است و از سوی دیگر عبادت در جوانی چنان امتیازی دارد که در پیری ندارد.
زیرا جوان میتواند هر عبادت را بطور کامل و صحیح انجام بدهد بدون اینکه کدام خستگی وکسالت برای او عارض شود، وازجانب دیگر خداوند عزوجل به عبادت جوان چنان اعتباری داده است که به عبادت پیر مردان نداده است، چنانچه در بعضی کتابها آمده است: که یک رکعت نماز جوان بهتر از هزار رکعت نماز پیرمرد است.
وهمچنان. امام جنید رحمه الله می فرماید:
كَانَ السِّرِى يُقُولُ لَنَا وَنَحنُ حَولَهُ أَنَا لَكُم عِبرَةٌ يَا مَعشَرَ الشَّبَابِ اِعمَلُوا فِإِنِّمَا العَمَلُ فِي الشَّبُوبِيَةِ.[ حلیة الاولیاء] ترجمه: سری رحمه الله به ما میگفت در حالیکه ما دور او جمع شده بودیم : من برای شما عبرتم ای گروه جوانان عمل بکنید زیرا وقت عمل وکار جوانی است.
وهمچنان جوانان باید همیشه هوشیار وزیرک باشند که در دام نفس وشیطان گیر نشوند چون شیطان دشمن ظاهر هرانسان است؛ بالخصوص برای جوان، و نفس هم چونکه نسبت به پیرمردان در جوانان قوی است در انحراف جوان رول مهم را ایفاء می کند.
باین خاطر باید جوانان درکنترل نفس و دفاع از خود در قبال شیطان همیشه فعال وزیرک باشند و از فحشاء ومنکرات که غالبا سبب رضایت نفس وشیطان می شود بپرهیزد تا نا آگاهانه شکار نفس وشیطان نشوند؛ چنانچه حضرت عمرفاروق رضی الله تعالی عنه می فرماید:
إِنَّ الرَّجُلَ يَكُونُ فِيهِ عَشرَةٌ أَخلاَقٍ تَسعَةٌ صَالِحَةٌ ، وَخُلقٌ سِيئٌ ، فَيُفسِدُ الخُلقُ السَّيِئُ التِّسعَةَ ، إِيَاكَ وَعِشرَةٌ الشَّبَِابُ.[ نسخة ابی مسهر .محقق] ترجمه: یقینا در مرد ده خصلت است که نه دانۀ آنها خوب است ویکی بد است و این خصلت بد خصلتهای خوب را فاسد می کند پس خود را ازعشرت جوانی نگهدار!.
جوان باید در افزایش قوت جسمی وروحی خویش بکوشد زیرا مومن قوی را خداوند عزوجل دوست دارد چنانچه در حدیث آمده است: المؤمن القويّ خيرٌ وأحبّ إلى الله من المؤمن الضّعيف وفي كلّ خير.[ السنة لابن ابی عاصم 356] ترجمه: مسلمان قوی بهتر ومحبوبتر است در نزد خداوند عزوجل نسبت به مسلمان ضعیف و درهمه شان خیراست.
یعنی خداوند عزوجل همه مسلمانان را دوست دارد ولی مسلمان قوی را بیشتر دوست دارد.
قوت جسمی را میتوان باکار و ورزش بدست آورد ولی قوت روحی ومعنوی را میتوان باکنترول نفس بدست آورد.
یعنی جوان مسلمان بخاطر بدست آوردن قوت جسمی کار و روزش سالم بکند وبخاطر بدست آوردن قوت معنوی وروحی نفس خود را کنترول نماید.
در حدیث آمده است: ليس الشّديد بالصّرعة، إنّما الشّديد الّذي يملك نفسه عند الغضب.[ – صحیح البخاری 6114] ترجمه: قوی کسی نیست که انسانها را به زمین بزند بلکه قوی کسی است که نفس خود را در زمان غضب کنترول کند.
جوان مسلمان باید در هر جا نفس خود را کنترول کند، در زمان قهر وغضب، در زمان بالاآمدن قوه شهوانی، در زمان وسوسه برای انجام دادن گناه، در زمان افزایش نعمت های الهی وحصول مال وثروت ودر زمان غم وشادی.
مولوی نورالحق مظهری