فضيلت ماه مبارك رمضان

امام غزالي رحمه الله جمع وترتيب : سميع شينواري

الله تعالی می فرمايد:(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ) البقرة ١٨٣.

ترجمه: ای كسانيكه ايمان آوردند! لازم كرده شد بر شما روزه داشتن چنانچه لازم كرده شد بر كسانيكه پيش از شما بودند تا باشد كه پرهيز گاری كنيد.

سعيد بن جبير (رضی الله عنه) می گويد: به مردمان قبل از ما (مردم پيش) از خفتن (عشاء) گرفته تا دوهم شب روزه بود چنانچه در ابتداء اسلام بود.

قول يك جماعت علماء است كه بالای نصاری روزه فرض بود كه ماه روزه گاهی در گرمی ميامد و گاهی در سردی بالای آنها هنگام سفر و در بعضی امور ديگر زندگی اين كار دشوار بود روسای آنها جمع شدند و اين فيصله را كردند كه روزه درميان فصل زمستان و تابستان در ديگر فصل سال گرفته شود آنها به اتفاق فصل بهار را برای گرفتن روزه اختيار نمودند و بخاطر كفاره اين كار ده روز ديگر را نيز بر آن زياد كردند باز در يك وقت پادشاه ئی آنها مريض شد پس او اين را نذر گرفت اگر من ازين مرض شفا يافتم پس يك هفته روزه ديگر را نيز به اين روزه ها زياد می كنم او شاف ياب گرديد و يك هفته ديگر را نيز بر آن روز ها زياد كرد هرگاه آن پادشاه مرد و ديگر شخص پادشاه شد پس او گفت: شما پنجاه روز كامل روزه بگيريد باز به آنها دو موت رسيدند و آن مردن حيوانات بودند پس آن پادشاه گفت: روزه های خود را ديگر هم زياد كنيد آنها ده روز پيش و ده روز بعد را نيز زياد كردند و گفته شده است كه بالای هر اُمت الله تعالی گرفتن روزه های ماه رمضان را فرض است مگر آنها از آن گمراه شدند.

امام شافعی (رحمه الله) ميگويد: سخن راست و صحيح اين است كه رمضان نام ماه است و اين مشتق از “الرمضاء” است و اين به سنگ گرم گفته می شود زيراكه آنها در گرمی سخت روزه ها می گرفتند وقتيكه اهل عرب برای ماها نامهای نهادند پس در آن وقت اين ماه در گرمی سخت و شديد آمده بود. بعضی ميگويند: به اين ماه بخاطر اين رمضان گفته می شود كه گناهن را می سوزاند. روزه در سال دوهم هجرت فرض گرديده است شناختن (ايمان داشتن) رمضان از اركان مهم و ضروری دين اسلام محسوب می شود كه انكار از فرضيت آن كفر است .

در احاديث شريف بسيار زياد فضايل اين ماه مبارك آمده است رسول الله (صلی الله عليه وسلم) می فرمايد: وقتيكه شب اول رمضان شود پس تمام دروازه های بهشت باز می شود و در همه ماه يك دروازه آن بند نمی شود و الله تعالی به يك ندا كننده حكم ميكند كه ندا كنند! ای طلب كننده خير! متبوجه شو (رجوع كن) و ای گناه كننده! ايستاد شو ! باز می فرمايد: كسی طلب كننده مغفرت و بخشش است كه به او بخشش كرده شود؟ كدام سوال كننده است كه سوال او قبول شود كدام كسی توبه كننده است كه توبه او قبول شود؟ تا هنگام صبح همين آواز می شود و الله تعالی در شب هر عيد فطر ده لك چنين مردم را از آتش آزاد می كند كه مستحق عذاب باشند.

از حضرت سلمان فارسی (رضی الله عنه) روايت است ايشان ميگويد: رسول الله (صلی الله عليه وسلم) در روز آخری شعبان خطبه ارشاد كرد و در آن فرمودند: ای مردم! بالای شما يك ماه عظيم و بزرگ ميايد. در آن ليلة القدر است كه از هزار ماه افضل است الله تعالی روزه های اين ماه را فرض گردانيده است و قيام شب را سنت گردانيأه است كسيكه درين ماه به كدام نيكی به الله تعالی نزديك می شود پس در ديگر ماها به اندازه اداكردن فرض ثواب دارد و كسيكه درين ماه فرض را ادا كند او طوری است ماننديكه در ديگر ماها هفتاد فرض را ادا كند اين ماه صبر است اين ماه اخوت و همدردی است و اين ماهی است كه رزق مؤمن در آن زياد می شود كسيكه درين ماه به روزه دار افطار بدهد به او به مانند آزاد كردن يك غلام اجر و ثواب داده می شود و گناهان او بخشيده می شود. اصحاب كرام ميگويند: ما گفتيم: در ميان ما هر يك توان اين را ندارد كه به روزه دار افطار بدهد؟ رسول الله (صلی الله عليه وسلم) فرمودند: الله تعالی اين ثواب را به آن شخص نيز ميدهد كه به روزه دار برای افطار كردن يك جرعه شير اندكی آب يا يك دانه خرما بدهد و كسيكه روزه دار را سير كند پس اين برای گناهان او بخشش می شود و الله تعالی اورا از حوض من چنين سيراب می كند كه بعد از آن هيچ وقت تشنه نمی شود و به او نيز به مانند روزه دار ثواب داده می شود باوجود آنكه از اجر و ثواب روزه دار هم چيزی كم نمی شود.

اين چنين ماهی است كه اول آن رحمت وسط آن مغفرت و آخر آن نجات از آتش جهنم است كسيكه درين ماه بالای غلام خود آسانی كند اورا الله تعالی از آتش آزاد می كند درين ماه چهار امور را بسيار بسيار بكنيد به دو كارها شما پروردگار تان را راضی می كنيد و از دو كارها شما بی نياز شده نمی توانيد آن دو كاريكه به آن پروردگار تان را راضی می كنيد آن گواهی دادن “لا إله إلا الله” و استغفار كردن است و آن دو كارهائيكه شما از آن بی نياز شده نمی توانيد پس آن سوال كردن بهشت از پروردگار تان است و از جهنم پناه خواستن است.

و رسول الله (صلی الله عليه وسلم) می فرمايد: كسيكه به ايمان و به نيت ثواب روزه های رمضان را بگيرد گناهان قبلی و بعدی او معاف می شود.

و رسول الله (صلی الله عليه وسلم) می فرمايد: هر عمل بنی آدم برای اوست مگر روزه هر آئينه آن برای من است و من به او اجر و ثواب ميدهم. و برای تو چنين عبادت كافی است كه الله تعالی نسبت آنرا بطرف خود كرده است و رسول الله (صلی الله عليه وسلم) می فرمايد: به امت من در رمضان پنج خصلت ها داده شده اند كه قبل ازين به ديگر امت داده نشده بود.

بوی دهن روزه دار به نزد الله تعالی از مشك نيز زياده پاك و خوشبو است و برای او تا افطار ملايك دعای مغفرت ميكنند درين ماه شيطانان سركش بسته می شوند و درين ماه هر روز الله تعالی بهشت را مزين می كند و می فرمايد: نزديك است كه از بندگان صالح من تكليف و دشواری دور شود و در شب آخری اين ماه به ايشان مغفرت می شود كسی گفت: يا رسول الله (صلی الله عليه وسلم)! آيا اين ليلة القدر است؟ رسول الله (صلی الله عليه وسلم) فرمودند: نه وليكن كار كننده گان پس از تكميل كردن كار مزد خود را كامل ميگيرند.